Levanten Şehri İzmir

Levantenler, Tanzimat Dönemi sonrasında Anadolu topraklarına yerleşip ticaret yapmalarına olanak sağlanan Avrupalıların genel adıdır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde gelişen ticaret sayesinde birçok Avrupalı tüccar Osmanlı’ya gelerek ticaret yapmıştır. Sonrasında İzmir ve İstanbul gibi büyük ve liman kentlerinde hayatlarını sürdürmüşlerdir. Birçok medeniyete ev sahipliği yapan Levanten şehri İzmir, 17 – 19. yüzyıllarda Levantenleri çokça ağırlamıştır.
Kent ekonomisi ve kültürüne büyük katkı sağlayan Levantenlerin yaşadıkları evler, mimarlık tarihinin önemli yapılarındandır. Bornova, Buca ve Karşıyaka semtlerinde bu tarz yapılara çokça rastlanmaktadır. Buca semtinde; Baltazzi (Baltacı) Köşkü, De Jongh Köşkü, Forbes Köşkü, Rees Köşkü yer almaktadır.
Forbes Köşkü; Buca’daki en ihtişamlı Levanten malikânesidir. Kentsel dokusu, detaylarındaki fazla kaliteli malzeme ve işçiliği ile bir başka önem taşır. Köşkün 1908 yılında yapıldığı, bir yıl sonra yandığı ve 1910 yılında yeniden yapılarak bugünkü görünümüne kavuştuğunu söyleyebiliriz.
Karşıyaka semtinde de Buca’da olduğu gibi bu tarihi yapılarla karşılaşmak mümkündür. Van Der Zee Köşkü, Penneti Köşkü, Lochner Köşkü, Aliotti Köşkü Levanten şehri İzmir’in Karşıyaka semtindeki en güzel örneklerindendir.
Van Der Zee Köşkü; 1900 yılı civarında, denizin tam karşısında inşa edilmiştir. Van Der Zee ailesi hem deniz ticareti ile uğraşmış hem de konsolos olarak görev almışlardır. Cemal Gürsel Bulvarı’nda yer alan bina tek kat ve bir bodrumdan oluşmaktadır. Saçakları ahşap işlemelerle kaplı olan bu köşkün kapı ve pencere çerçeveleri çiçek motifleri ile süslenmiştir. Levanten köşkün geniş bahçesi günümüzde bir lokantaya ev sahipliği yapmaktadır.
Levanten tarihine ışık tutan en önemli ve özel yapılara İzmir’in Bornova semti de ev sahipliği yapmaktadır. Belhomme Köşkü, Paterson Köşkü, Gıraud Köşkü, Maltass Köşkü, Dramalılar Köşkü bunlardan bazılarıdır. Ege Üniversitesi Levanten Köşkleri ise; Whittall Köşkü (Büyük Ev)/ Ege Üniversitesi Rektörlüğü, Wilkinson Köşkü/ Ege Üniversitesi 50. Yıl Köşkü, Kuyulu Ev (İngiliz Kulübü)/ E.Ü. Kadın Sorunları Araştırma Merkezi, Ballian Köşkü/ E.Ü. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Pasquali Köşkü (Barry Köşkü)/ E.Ü. Lokali, Bardisbanian Köşkü/ E.Ü. Yeşilköşk olarak üniversite bünyesinde hizmet sağlamaktadır.
Whittall Köşkü; Hollandalı bir tüccar tarafından 1800’lerin başlarında inşa edilen bu köşk ‘Büyük Ev’ olarak da bilinir. Sonrasında ise İzmir’e ticaret yapmak için yerleşen James Whittall tarafından 1820 yılında satın alınmıştır. Vefatının ardından kardeşi Chartlon Whittall tarafından genişletilip büyütülerek bugünkü halini almıştır. 1960 yılında kamulaştırıldıktan sonra Ege Üniversitesi’ne tahsis edilmiştir. Şu anda Ege Üniversitesi Rektörlüğü olarak hizmet vermektedir.
Levanten şehri İzmir, Bornova, Buca ve Karşıyaka semtlerinde yer alan bu tarihi yapılar sayesinde Avrupalı gezginleri, padişahları, kralları ve birçok ünlü ziyaretçiyi ağırlamıştır. Tüm bunların ışığında ekonomik güç ve statü sembolü haline gelmiştir.

Bir yorum yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Login Form
Register Form